Tot dan was contact alleen mogelijk over al bestaande telegraaflijnen maar deze liepen door verschillende landen en tijdens de eerste wereldoorlog werden deze vaak onderbroken, een goede directe verbinding zonder inmenging van anderen was dus een noodzaak.
Radio station Malabar
De toen gebruikte lange golf techniek vereiste veel energie en ruimte voor de apparatuur, na verschillende testlocaties werd in Kootwijk een omvangrijk complex gebouwd om alle apparatuur onder te brengen. Alleen stond de techniek niet stil, met kleinere korte golf apparaten waren later betere verbindingen mogelijk, desondanks bleef het station jaren in dienst. In 1929 werd telefoonverkeer mogelijk, voor een toen) vorstelijk bedrag van 30 gulden konden mensen enige minuten met hun overzeese familie praten. Met de uitdrukking “Hallo Bandoeng” werd het station in Malabar opgeroepen voordat een gesprek kon beginnen
Tijdens de oorlog werd het station door de Duitsers ook gebruikt voor OA communicatie met onderzeeboten, om ontvangst van BBC / Radio Oranje te storen en werd de apparatuur gebruikt om geallieerd radio verkeer af te luisteren, in het Museum is een transcript van een gesprek tussen Churchill en Roosevelt te zien.
Ook speelde het station een rol in het beruchte Englandspiel (waarin gevangen geallieerde agenten gedwongen werden valse informatie naar Engeland te sturen), er werd een “aanslag” gepleegd waarvan het mislukken koren op de Duitse (propaganda) molen was. Eigenlijk was het station niet zo’n probleem voor de geallieerden, dit maakte voor hen juist het afluisteren van Duitse communicatie gemakkelijk.
Radio Kootwijk in 1981
Bij de bevrijding in 1945 hebben terugtrekkende Duitsers alle antennes opgeblazen, maar het gebouw heeft dit gelukkig doorstaan. Na de oorlog werd direct begonnen met het herstel, de verbinding met Indië viel naderhand weg, toch heeft het station tot 1998 dienst gedaan voor andere verbindingen totdat satelliet communicatie de taken overnam.
Thans wordt het complex beheerd door Staats Bos Beheer
Het mooiste ‘luistermonument’ dat ooit heeft bestaan, stond in Bandoeng op het Tjitaroemplein. Het werd in 1930 opgericht ter ere van de grote wetenschapper Cornelius Johannes de Groot (1883-1927). In de volksmond heette het t “Blote billenplein”
Het scheppend genie van De Groot verbond trots d’oorlogsbezwaren,
Holland en Indië, zoover uiteen, door den trillenden aether.
Eenzaam in trotsche natuur ligt zijn schepping in Malabar’s steilte;
Het geluid harer machtige stem klinkt door tot de einden der aarde.
Met dank aan J.W. Udo
Enige links, even googlen naar Radio Kootwijk is goed voor een regenachtige middag.
Zendstation Kootwijk Radio – Radio Kootwijk 2020
100 jaar Radio Malabar gevierd met amateurstation in Dwingeloo – RTV Drenthe
Viering 100 jaar radio-telegrafie vanuit Radio Kootwijk – YouTube
Schooltv: Radio Kootwijk – Het oudste betonnen gebouw van Nederland
We zijn er Bijna! gaat verder: Rondleiding Radio Kootwijk – YouTube
Zelf Radio Kootwijk bezoeken op diverse data in 2023 | Uitinapeldoorn.nl
”Forschungsstelle Langeveld” – duitse afluisterstation in bezet Nederland, van Hans Knap, ISBN 90 6707 467 5.
